Rozpoczynanie dnia od „małej czarnej” to dla wielu osób swoisty rytuał. Potem jeszcze popołudniowe latte do ciasta, szybka kawa w biegu i cappuccino na podwieczorek. Jednak czy spożywanie kawy na pewno jest korzystne dla naszego zdrowia? Wiele się mówi na temat jej negatywnego wpływu na ciśnienie czy wypłukiwanie magnezu i wapnia z organizmu. Jak to naprawdę jest z tą kawą?
- Skąd się wzięła kawa?
- Wartości odżywcze kawy
- Zdrowotne właściwości kawy
- Kawa a ciśnienie tętnicze i serce
- Kawa a odchudzanie i metabolizm
- Kawa a choroba Alzheimera i Parkinsona
- Kiedy kawa może szkodzić
- Kawa rozpuszczalna – równie dobra?
- Skąd się wzięła kawa?
Kawa to napój przyrządzany z palonych i mielonych ziaren kawowca. Do Europy przybyła prawdopodobnie w XVI - XVII wieku, importowana przez Brytyjczyków i Holendrów ze wschodnich Indii. Przez długi czas była uważana za niesmaczną i wręcz szkodliwą, popularność zyskała nieco później. Z uwagi na wysoką cenę, pita była głównie przez elity, ale dopiero masowa produkcja sprawiła, że trafiła pod strzechy wszystkich domów. W Polsce kawę zaczęto pić na przełomie XVII i XVIII wieku. Obecnie kawę uprawia się głównie w Ameryce Południowej, Wietnamie, Indonezji oraz Afryce, z czego aż 70% upraw stanowi odmiana Arabica.
Kawa jest prawdopodobnie najczęściej pijanym ciepłym napojem i najpopularniejszą, ogólnie dostępną używką. Rocznie na całym świecie wypija się nawet 400 miliardów filiżanek kawy rocznie! To, czym zaskarbiła sobie tak ogromną rzeszę fanów, jest wysoka zawartość kofeiny. Wykazuje ona działanie stymulujące i pobudzające na ośrodkowy układ nerwowy, poprawiając wydolność i koncentrację, dodając energii i poprawiając nastrój. Filiżanka espresso zawiera około 57 mg kofeiny. W kawie znajdziemy także polifenole o silnych właściwościach antyoksydacyjnych w tym kwas kawowy, chlorogenowy czy ferulowy. Jednak im mocniej wypalone ziarna kawy, tym mniej będzie zawierała tych związków.
Za przyjemny zapach kawy odpowiedzialne są zawarte w niej związki lotne, takie jak pirole, pirazyny, furany, związki siarkowe, związki fenolowe czy pirazyny.
Po kawę chętniej sięgają osoby dbające o linię, gdyż filiżanka tego napoju jest praktycznie bezkaloryczna. Oczywiście jeśli nie dodamy do niej tłustego mleka czy słodkiego syropu smakowego. W kawie znajdziemy niewielkie ilości sodu, wapnia, magnezu oraz potasu.
Zdrowotne właściwości kawy
Choć przez niektórych kawa uważana jest za używkę równie szkodliwą, co papierosy i alkohol, wyniki wielu badań pokazują, że może korzystnie wpływać na nasze zdrowie.
Kawa a ciśnienie tętnicze i serce
Utarło się sądzić, że kawa nie jest napojem przeznaczonym dla osób z nadciśnieniem oraz mających problemy z sercem. To nie do końca prawda. Do tej pory nie pojawiły się badania, które potwierdzałyby, że regularne picie kawy wpływa na wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Nie wykazano również, by kawa negatywnie wpływała na rytm serca. Interesujące są natomiast wyniki badań, które wykazały, że kawa może zmniejszać ryzyko zapadalności na zawał serca oraz udar mózgu.
Kawa a odchudzanie i metabolizm
Zawarta w kawie kofeina wpływa na metabolizm tłuszczów oraz węglowodanów. Zmienia insulinowrażliwość tkanek, a także wpływa na zwiększenie stężenia insuliny i glukozy. Dzięki kofeinie metabolizm przyspiesza, a tłuszcze są rozkładane szybciej, co może sprzyjać odchudzaniu. Z tego względu kawa jest częstym składnikiem preparatów na odchudzanie Badania wykazują również, że regularne picie kawy może zredukować ryzyko rozwinięcia się cukrzycy typu 2. Co więcej, picie kawy może przynieść również korzyści wątrobie. Wypijanie około dwóch filiżanek kawy dziennie może zmniejszyć ryzyko rozwoju marskości wątroby, także tej wywołanej nadmiernym spożyciem alkoholu.
Kawa a choroba Alzheimera i Parkinsona
Kawa wykazuje także korzystny wpływ na działanie naszego układu nerwowego. Zawarte w niej teobromina i teofilina usprawniają koncentrację, redukują zmęczenie i uczucie senności. Prowadzone badania na temat choroby Alzheimera oraz Parkinsona wykazują korelację pomiędzy regularnym piciem kawy, a opóźnieniem rozwoju tych schorzeń. Według niektórych badań picie kawy może nawet chronić przed tymi chorobami, na razie jednak nie można tego potwierdzić.
Kiedy kawa może szkodzić
Kawa pita z umiarem w większości przypadków jest bezpieczna dla zdrowia. Wypicie 3 filiżanek kawy oznacza spożycie około 300 mg kofeiny, co jest dopuszczalną dawką. Nadmierne spożycie kofeiny może zwiększać uczucie niepokoju oraz powodować zdenerwowanie i stany lękowe. Z kawą nie można przesadzać również z tego względu, że może powodować uzależnienie fizyczne.
Istnieją także przypadki, przy których picie kawy nie jest wskazane:
- osoby cierpiące na choroby gastroenerologiczne powinny unikać kawy. Zawarta w niej kofeina osłabia napięcie zwieracza dolnego przełyku, co sprzyja rozwojowi choroby refluksowej, a także zwiększa produkcję kwasu solnego,
- kawa nie jest polecana osobom mającym problemy ze snem ze względu na swoje właściwości pobudzające,
- kobiety w ciąży nie powinny spożywać więcej niż 1-2 filiżanek kawy w ciągu dnia,
- kawa gotowana (np. po turecku) zawiera sporo tłuszczu, dlatego nie jest polecana osobom z wysokim poziomem cholesterolu.
A co z wypłukiwaniem magnezu i wapnia oraz odwodnieniem organizmu? Owszem, kawa wykazuje działanie diuretyczne oraz wypłukuje magnez i wapń z organizmu. Jednak ubytek wody oraz wspomnianych pierwiastków jest niewielki, a przy odpowiednio zbilansowanej diecie nie ma on znaczenia dla naszego zdrowia. Ostrożność zaleca się u osób cierpiących na osteoporozę.
Uwaga! Należy pamiętać, by nie popijać przyjmowanych leków kawą. Może ona bowiem wzmagać albo osłabiać ich działanie, co może stanowić zagrożenie w przypadku wielu chorób.
Kawa rozpuszczalna – równie dobra?
Bardzo fajnie napisane. Pozdrawiam serdecznie !
OdpowiedzUsuń